Τα παιδιά κάθε ηλικίας έχουν ανάγκη απο σταθερότητα. Όταν αυτή διαταράσσεται απο διάφορους παράγοντες, όπως π.χ. η γέννηση ενός μωρού, μία μετακόμιση, τον αποχωρισμό ενός γονιού ή αγαπημένου προσώπου εξαιτίας διαζυγίου ή θανάτου ή και η απώλεια ενός κατοικίδιου, υπάρχουν πάντα επιπτώσεις στην συμπεριφορά τους.
Η κατάλληλη αντιμετώπιση από τα κοντινά τους άτομα και τους γονείς τους, θα είναι καταλυτική για το αν αυτές οι επιπτώσεις θα ξεπεραστούν, ή αν θα αποτελέσουν βάρος για τα παιδιά και τα δυσκολέψουν πολύ στην αντιμετώπιση προβλημάτων που μπορεί να συναντήσουν μετέπειτα στη ζωή τους.
Οι εμφανείς επιπτώσεις μπορεί να είναι π.χ.
- Η εξιστόριση γεγονότων που δεν είναι πραγματικά (η παραποιήση δηλαδή της πραγματικότητας) στους φίλες κ φίλους του.
- Άγχος που μπορεί να εκδηλώνεται με το δάγκωμα των χειλιών ή των ρούχων, ή βάζοντας το δάχτυλο στο στόμα, ή απλώς με πολύ κλάμα.
- Θυμός που μπορεί να εκδηλωθεί με την βίαιη συμπεριφορά απέναντι σε άλλα παιδιά (π.χ. δάγκωμα).
- Γενικά η επιστροφή σε συνήθειες που είχαν σε μικρότερη ηλικία (πιπίλα, νυχτερινή ενούρηση).
Τέτοιες αλλαγές θεωρούνται απο τους ειδικούς φυσιολογικές και όχι ανησυχητικές, χωρίς αυτό όμως να σημαίνει ότι δεν χρειάζονται ειδική αντιμετώπιση.
(Εάν ένα παιδί πηγαίνει σε παιδικό σταθμό ή στο σχολείο, σίγουρα θα μπορέσουν οι γονείς ή κηδεμόνες του να πάρουν πολλές πληροφορίες για την όποια αλλαγή της συμπεριφοράς του απο την δασκάλα του έτσι ώστε να έχουν μία πλήρη εικόνα).
Αυτές οι αλλαγές αποτελούν ενδείξεις για την ανάγκη παρέμβασης των γονέων ή κηδεμόνων, που θα κληθούν να δημιουργήσουν τις προυποθέσεις για να αισθανθεί το παιδί τους ελεύθερο να εκφραστεί, δίνοντάς του ευκαιρίες για να το κάνει αυτό.
Εάν οι ίδιοι οι γονείς ή κηδεμόνες δυσκολεύονται ή αποφεύγουν να συζητήσουν κάποια θέματα, θα οδηγήσουν το παιδί τους στο να κλειστεί στον εαυτό του.
Θα βοηθήσουν πολυ: μια επίσκεψη στο παλιό σπίτι (μετά απο μετακόμιση), ή μία ιδιαίτερη δραστηριότητα που γίνεται μόνο με το μεγαλύτερο παιδί: π.χ. βόλτα με ποδήλατο, μιά και το μωράκι ακόμα δεν μπορεί να κάνει ποδήλατο (μετά απο τον ερχομό του νέου μέλους της οικογενείας), η δημιουργία ενός κολλάζ με φωτογραφίες και αναμνηστικά το οποίο θα μπορούν να κοιτάζουν όταν τους λείπει το αγαπημένο τους πρόσωπο ή ζωάκι, ένα γράμμα, ακόμα και απλώς η ανοιχτή συζήτηση για το πως νιώθουν, θα τα βοηθήσουν τα αισθανθούν υποστήριξη και συμπαράσταση.
Από τη στιγμή που μία απώλεια/αποχωρισμός/μετακόμιση είναι ήδη μια τεράστια αλλαγή στην ζωή ενός παιδιού συνιστάται απο τους ειδικούς να αποφευχθεί όσο είναι δυνατόν κάθε άλλη αλλαγή στο πρόγραμμα και στην ρουτίνα του παιδιού. Εάν π.χ. πηγαίνει παιδικό σταθμό, θα είναι καλό να συνεχίσει, έτσι ώστε να μην υπάρχει και σε αυτό το σημαντικό επίπεδο κάποια αλλαγή.
Άλλες αλλαγές που μπορεί να ήταν στο πρόγραμμα καλό θα ήταν να προγραμματιστούν για αργότερα – δεν είναι το ιδανικό διάστημα να σταματήσετε την πιπίλα ή την πάνα ή να αλλάξετε σχολείο.
Όσο περισσότερες αλλαγές συνυπάρξουν με ένα δυσάρεστο γεγονός, τόσο πιό δύσκολο είναι για ένα παιδί να επεξεργαστεί το γεγονός καθ΄αυτό αλλά και τις πρόσθετες αλλαγές.